Thống kê truy cập

Số lượng và lượt người truy cập

  • Online 1

  • Hôm nay 562

  • Tổng 964.015

CÁC ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG NĂM 2018

Xem với cỡ chữ : A- A A+

 

Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XIV thông qua tại kỳ họp thứ 6 ngày 20/11/2018 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2019.

          So với Luật PCTN năm 2005 và Luật PCTN sửa đổi năm 2007, năm 2012 ( được hợp nhất tại văn bản Luật số 10/VBHN-VPQH ngày 12/12/2012), sau đây viết tắt là Luật năm 2005) gồm 8 chương, 100 điều thì Luật PCTN năm 2018 gồm 10 chương, 96 điều và có một số điểm mới cơ bản như sau:

Trước hết, Luật PCTN năm 2019 bổ sung các hành vi tham nhũng, mở rộng phòng, chống tham nhũng sang khu vực tư nhân

Luật PCTN năm 2018 bên cạnh giữ nguyên 12 hành vi được coi là hành vi tham nhũng được quy định tại Điều 3 Luật PCTN năm 2005, còn bổ sung thêm hành vi “ thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi” cũng được coi là hành vi tham nhũng

Đặc biệt, Luật PCTN 2005 chỉ quy định các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước, thì Luật PCTN năm 2018 đã bổ sung,mở rộng phòng chống tham nhũng sang khu vực tư nhân. Theo đó, Khoản 2, Điều 2 của Luật đã quy định: Các hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước thực hiện bao gồm: Tham ô tài sản; nhận hối lộ; đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của doanh nghiệp, tổ chức mình vì vụ lợi. Luật đã dành chương VI gồm 5 điều quy định về phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước.

Theo quy định của Luật, doanh nghiệp, tổ chức khu vực tư nhân có trách nhiệm tự kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi tham nhũng trong đơn vị mình; người nào phát hiện hành vi tham nhũng trong các đơn vị này có trách nhiệm phản ánh, tố cáo theo quy định của Luật.

Trước thực trạng tình trạng doanh nghiệp "sân sau", doanh nghiệp tư nhân có quan hệ cung cấp hàng hóa, mua bán tài sản... với khu vực công, Điều 20 của Luật PCTN năm 2018 đã quy định người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã thuộc lĩnh vực mà trước đây mình có trách nhiệm quản lý trong thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ. Người có chức vụ, quyền hạn cũng không được để người thân kinh doanh trong những lĩnh vực mà mình trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước; không được để người thân giao dịch, mua bán hàng hóa, dịch vụ, ký kết hợp đồng cho cơ quan, tổ chức, đơn vị mà mình là người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu...

          Thứ hai, mở rộng đối tượng phải kê khai tài sản, thu nhập

          Những người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập được quy định tại Điều 34, Luật PCTN năm 2018. Theo đó, các đối tượng phải kê khai tài sản, thu nhập không còn được gói gọn ở “một số cán bộ, công chức” như quy định tại Luật cũ, mà được mở rộng như sau:

- Cán bộ, công chức;

- Sĩ quan công an nhân dân; sĩ quan quân đội nhân dân, quân nhân chuyên nghiệp;

- Người giữ chức vụ từ Phó trưởng phòng và tương đương trở lên công tác tại các đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp Nhà nước, người được cử làm đại diện phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp;

- Người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND).

          Thứ ba, bổ sung thêm một số loại tài sản, thu nhập phải kê khai

          Ngoài phải kê khai các loại tài sản, thu nhập như quy định trước đây, như: Nhà, đất; kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá mà mỗi tài sản có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên; tài sản, tài khoản ở nước ngoài. Luật mới yêu cầu các đối tượng nêu trên còn phải kê khai thêm công trình xây dựng và tài sản khác gắn liền với đất, nhà ở, công trình xây dựng. Đồng thời, các đối tượng còn phải kê khai cả tổng thu nhập giữa 02 lần kê khai.

          Thứ tư, biến động tài sản từ 300 triệu đồng/năm phải kê khai bổ sung

          Theo khoản 2 Điều 36, Luật PCTN năm 2018 người có nghĩa vụ kê khai phải thực hiện kê khai bổ sung khi có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên. Trường hợp có biến động tài sản như trên mà không giải trình hợp lý về nguồn gốc tài sản, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập có trách nhiệm xác minh.

          Người có nghĩa vụ kê khai phải giải trình về tính trung thực, đầy đủ, rõ ràng của bản kê khai, nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm. Đồng thời, có quyền khiếu nại quyết định, hành vi của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xác minh tài sản, thu nhập khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật.

          Thứ năm, thay đổi phương thức kê khai tài sản và bổ sung quy định về thời điểm kê khai tài sản, thu nhập phải hoàn thành trước ngày 31/12 

          Nếu như trước đây, Luật PCTN năm 2005 không đề cập đến phương thức và thời điểm kê khai thì nay, Luật Phòng chống tham nhũng 2018 quy định khá cụ thể.

Theo đó, việc kê khai tài sản thu nhập được thực hiện theo các phương thức sau:

          - Kê khai lần đầu áp dụng đối với cán bộ, công chức; sĩ quan; người giữ chức vụ từ Phó trưởng phòng và tương đương trở lên. Việc kê khai phải hoàn thành trước 31/12/2019…

          - Kê khai bổ sung áp dụng với người có nghĩa vụ kê khai có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên. Việc kê khai hoàn thành trước ngày 31/12 năm có biến động tài sản.

          - Kê khai hàng năm áp dụng với người giữ chức vụ từ Giám đốc Sở và tương đương trở lên; Người làm công tác cán bộ, quản lý tài sản công... Việc kê khai hoàn thành trước ngày 31/12…

            Thứ sáu, Luật PCTN năm 2018 đổi mới cơ bản về kỹ thuật trình bày các lĩnh vực cần công khai, minh bạch, bổ sung thêm hình thức công khai.

Luật năm 2018 đã bổ sung, mở rộng thêm phạm vi công khai, minh bạch. Theo đó không chỉ công khai, minh bạch trong hoạt động, mà còn công khai minh bạch cả về tổ chức. Nếu như Luật PCTN năm 2005 quy định theo hướng liệt kê 22 lĩnh vực cần công khai, minh bạch, thì Luật PCTN năm 2018 đã quy định chung về nội dung cần công khai, minh bạch. Theo đó, Điều 10 Luật PCTN năm 2018 quy định cơ quan, tổ chức, đơn vị phải công khai, minh bạch theo quy định của pháp luật về các nội dung sau đây:

- Việc thực hiện chính sách, pháp luật có nội dung liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của cán bộ, công chức, viên chức; người lao động; cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang và công dân;

- Việc bố trí, quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công hoặc kinh phí huy động từ các nguồn hợp pháp khác; Công tác tổ chức cán bộ của cơ quan, tổ chức, đơn vị; quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn;

- Việc thực hiện chính sách, pháp luật có nội dung không thuộc trường hợp quy định  nêu trên mà theo quy định của pháp luật phải công khai, minh bạch.

 Cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân khác ngoài công khai, minh bạch nội dung trên, còn phải công khai, minh bạch về thủ tục hành chính.

Ngoài các hình thức công khai đã được quy định tại Luật PCTN năm 2005, Luật PCTN năm 2018 còn bổ sung thêm hình thức công khai, minh bạch bằng hình thức tổ chức họp báo.

          Thứ bảy, kê khai tài sản không trung thực có thể bị buộc thôi việc

          Theo khoản 3 Điều 51, Luật PCTN năm 2018 cán bộ, công chức kê khai không trung thực về tài sản, thu nhập có thể bị xử lý kỷ luật bằng một trong các hình thức: Cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc hoặc bãi nhiệm.

          Trường hợp đã được quy hoạch vào các chức danh lãnh đạo, quản lý thì còn bị đưa ra khỏi danh sách quy hoạch; trường hợp xin thôi làm nhiệm vụ, từ chức, miễn nhiệm thì có thể xem xét không kỷ luật.

          Trường hợp người được dự kiến bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, phê chuẩn, cử giữ chức vụ mà kê khai không trung thực thì không được bổ nhiệm, phê chuẩn hoặc cử vào chức vụ dự kiến.

          Trường hợp người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND mà kê khai không trung thực thì bị xóa tên khỏi danh sách những người ứng cử.

          Thứ tám, cơ quan xảy ra tham nhũng, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm

          Điều 72 của Luật PCTN năm 2018 quy định về trách nhiệm của người đứng đầu và cấp phó khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, tổ chức do mình quản lý, phụ trách như sau:

          - Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trực tiếp nếu người do mình trực tiếp quản lý, giao nhiệm vụ tham nhũng;

          - Cấp phó phải chịu trách nhiệm trực tiếp nếu xảy ra tham nhũng trong lĩnh vực công tác và trong đơn vị do mình được giao trực tiếp phụ trách; người đứng đầu phải chịu trách nhiệm liên đới.

Thúy Phương – Ban Dân tộc tỉnh

Các tin khác